มารู้จักกับวิธีการต่อต้านการฟอกเงินในโลกคริปโต

วันนี้เราจะมาอธิบายถึงคำศัพท์ที่คุณอาจจะเคยเห็น แต่ยังไม่เข้าใจว่ามันคืออะไรกันแน่อย่าง Anti-Money Laundering (AML) หรือวิธีการต่อต้านการฟอกเงิน คุณอาจจะสงสัยว่าทำไมเราต้องการสิ่งนี้ในโลกคริปโต วันนี้เราจะมาอธิบายให้ฟัง

TABLE OF CONTENTS

AML คืออะไร ?

AML เกี่ยวข้องกับกฏหมายและข้อบังคับที่ป้องกันการถ่ายโอนและการปกปิดเงินที่ได้มาโดยมิชอบด้วยกฏหมาย มันเหมือนกับการเฝ้าและคอยจับตาดูพฤติกรรมที่น่าสงสัย แต่แทนที่จะสอดแนมบริเวณหมู่บ้านหรือมุมตึก AML จะคอยจับตาดูเงินที่เคลื่อนไหวผ่านระบบการเงิน

Financial Action Task Force (FATF) หรือ คณะทำงานเฉพาะกิจเพื่อดำเนินมาตรการทางการเงินเกี่ยวกับการฟอกเงิน ก่อตั้งขึ้นในปี 1989 ซึ่งมีส่วนสำคัญในการชี้นำแนวทางของ AML สนับสนุให้ประเทศต่างๆ ทำงานร่วมกันเพื่อต่อต้านการหลีกเลี่ยงภาษี, การจัดหาเงินทุนของกลุ่มผู้ก่อการร้าย และการลักลอบนำเข้าสินค้าผิดกฏหมาย ข้อมูลเฉพาะของ AML นั้นแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ แต่ทุกประเทศมีเป้าหมายเดียวกันคือการปราบปรามอาชญากรรมทางการเงิน

ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีและการมาถึงของคริปโตเคอร์เรนซี ทำให้ศิลปะการฟอกเงินก็พัฒนาขึ้นเช่นกัน ขณะนี้ ซอฟต์แวร์ของ AML ได้คอยติดตาม และส่งสัญญาณเตือนถึงพฤติกรรมที่น่าสงสัย เช่นเงินก้อนโตที่ถูกโอนไปมาบนบนบล็อคเชน หรือการฝากถอนเงินเข้าออกบัญชีบ่อยๆ บนกระดานเทรด

แล้ว AML ในโลกคริปโตเป็นยังไง ?

สกุลเงินดิจิทัลมีการพัฒนาอยู่เสมอ ดังนั้นขั้นตอนของ AML มักจะตามไม่ค่อยทัน แต่จริงๆ แล้วชุมชนในคริปโตก็ไม่ได้สนใจมากนัก เพราะ คริปโตได้รับกรออกแบบมาให้ไม่มีการระบุตัวตน และเป็นแบบ Decentralized กฏระเบียบที่เพิ่มมากขึ้นและการระบุตัวตนดูจะขัดต่อจิตวิญญาณของคริปโต แต่ถึงอย่างนั้น กฏระเบียบเหล่านี้จำเป็นต้องมีไว้เพื่อให้แน่ใจว่า จะไม่มีการใช้คริปโตอย่างไร้ความรับผิดชอบและผิดกฏหมาย

ความสัมพันธ์ของ AML และ KYC

AML และ KYC หรือ Know Your Customer คือถั่วสองเมล็ดในหนึ่งฝัก ส่วนหนึ่งของ AML คือ KYC ที่ต้องทำสำหรับให้บริการทางการเงิน KYC หมายถึงการที่ผู้ใช้งานแบ่งปันข้อมูลส่วนบุคคลเพื่อยืนยันว่าพวกเขาเป็นใคร ดังนั้น ถ้าพวกเขาจะทำธุรกรรมทางการเงิน พวกเขาก็ต้องสามารถทำ KYC ได้

KYC เป็นเหมือนมาตรการป้องกันการทำผิด ส่วน AML เป็นเหมือนนักสืบที่คอยสอดส่องและปราบปรามการกระทำผิด

วิธีการฟอกเงิน 101

มาลองสวมบทบาทเป็นตัวร้ายกันดู การฟอกเงินคือการที่ผู้ไม่หวังดี แสวงผลประโยชน์และหารายได้ด้วยวิธีที่มิชอบได้กฏหมาย เช่นการค้ายาเสพติด การก่อการร้าย หรือการเป็น Scammer แต่ละประเทศมีกฏหมายที่ใช้ต่อสู้กับสิ่งเหล้านี้ โดยรวมมือกับองค์กรระดับโลกอย่าง FATF

กระบวนการฟอกเงินมี 3 ขั้นตอนคือ

Placement : นำเงินสกปรกหรือเงินผิดกฏหมายเข้าสู่ระบบการเงิน (อาจธุรกิจเกี่ยวกับเงินสด)
Layering : ย้ายเงินผิดกฏหมายไปรอบๆ เพื่อสร้างความสับสนว่าเงินก้อนนี้มาจากไหนกันแน่ (คริปโตอาจถูกใช้เป็นเครื่องมือในขั้นตอนนี้)
Integration : ใช้เส้นทางที่ถูกกฏหมยในการทำให้เงินสกปรก กลายเป็นเงินที่สะอาด และนำเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจ

การฟอกเงินทำได้อย่างไร ?

การฟอกเงินอาจทำได้ง่ายด้วยการสร้างใบเสร็จปลอมสำหรับธุรกิจที่รับชำระด้วยเงินสด ผู้รายจ่ายเงินสำหรับใบเสร็จรับเงินเหล่านี้ด้วยเงินที่สกปรก ซึ่งดูเหมือนเป็นรายได้ที่ถูกกฏหมาย ซึ่งสกุลเงินดิจิทัลหรือคริปโตทำให้กระบวนการเหล่านี้ซับซ้อนและติดตามได้ยากยิ่งขึ้น

ตอนนี้มีวิธีมากมายในการปกปิดและฟอกเงิน เช่น การโอนเงินโดยตรงเดี๋ยวนี้สามารถทำได้โดยไม่ต้องผ่านธนาคาร เช่น Paypal หรือ Venmo รวมไปถึงการใช้ VPN และคริปโตเพื่อปกปิดตัวตน เว็บพนันออนไลน์ก็เช่นกัน ซึ่งสามารถฝากเงินสกปรกเข้าไป ใช้ในการเล่นพนัน และถอนเงินออกมา

แล้ว AML ทำงานอย่างไร

AMLเป็นเรื่องของการเฝ้าระวังและการสังเกต เหมือนกับกล้องวงจรปิดที่เปิดตลอดเวลา คอยตรวจจับพฤติกรรมที่น่าสงสัย เช่นการไหลเข้าหรือไหลออกของเงินทุนจำนวนมาก จะถูกรายงานโดยอัตโนมัติ ถ้าหากมีบางอย่างผิดปกติ การฝากหรือถอนเงินของผู้ใช้ก็จะถูกระงับ และตามมาด้วยการสืบสวน และรายงานกิจกรรมที่น่าสงสัย (Suspicious Activity Report : SAR) ซึ่งหากมีหลักฐานชัดเจนก็จะถูกส่งให้เจ้าหน้าที่ต่อไป

บทบาทของ FATF

FATF ซึ่งก่อตั้งขึ้นจากการประชุมสุดยอดผู้นำ G7 เป็นเหมือนกองกำลังรักษาสันติภาพระหว่างประเทศของโลกการเงิน กำหนดมาตรฐานที่ประเทศต่างๆ ควรปฏิบัติตาม ทำให้ผู้ฟอกเงินหาที่หลบได้ยากขึ้น ด้วยเขตอำนาจศาลกว่า 200 แห่ง ที่ปฏิบัติตามมาตรฐานของ FATF

ทำไมคริปโตต้องมี AML ?

ด้วยธรรมชาติของคริปโตที่ไม่จำเป็นต้องเปิดเผยตัวตนก็สามารถใช้งานได้ ทำให้มันอาจถูกใช้เพื่อวัตถุประสงค์ที่ผิดกฏหมาย เช่น การฟอกเงินและการหลีกเลี่ยงภาษี ความพยายามของ AML จะช่วยรักษาโลกของคริปโตให้สะอาดและมั่นใจว่าจะมีการจัดเก็บภาษีอย่างถูกต้อง แม้ว่านี้หมายถึงการทำงานที่เพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ก็เป็นประโยชน์ต่อพวกเราส่วนใหญ่ที่เป็นผู้ใช้ที่ถูกกฏหมาย

ตัวอย่างการฟอกเงินผ่านคริปโต

ในปี 2020 อาชญากรได้ฟอกเงินผ่านคริปโตจำนวนกว่า 1,300 ล้านดอลลาร์ แต่ตำรวจจากสหราชอาณาจักร ฏ้สามาติดตามและยึดเงินคืนมาได้กว่า 250 ล้านดอลลาร์จากโครงการฟอกเงินเกี่ยวกับคริปโต ซึ่งเป็นการยึดทรัพย์ที่ใหญ่ที่สุดในสหราชอาณาจักร นอกจากนี้ บราซิลยังได้ยึดเงิน 33 ล้านดอลลาร์จากการฟอกเงินที่เกี่ยวข้องกับบริษัททั้งหมด 17 แห่ง

แม้ว่าการผ่านขั้นตอน AML เมื่อทำการซื้อขายคริปโตอาจจำเป็นเรื่องวุ่นวาย แต่สิ่งสำคัญคือมันทำเราทุกคนปลอดภัย เรากำลังก้าวไปข้างหน้าในการต่อสู้กับเหล่าอาชญากรทางการเงิน ดังนั้นครั้งต่อไปที่คุณเห็น AML จำไว้เลยว่ามันเป็นส่วนหนึ่งของฮีโร่บนโลกคริปโต