KEY TAKEAWAYS
- Block 0 หรือ บล็อกต้นกำเนิด คือบล็อกแรกสุดของบล็อกเชน Bitcoin ขุดเมื่อวันที่ 3 มกราคม 2009
- ข้อความที่ใส่ไว้ในบล็อกที่ 0 คือ ‘The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks’
- Block 0 มีความแตกต่างจาก Block อื่นๆ เช่น hash ของมันมีเลข 0 เพิ่มจากบล็อกอื่นๆ 2 ตัว, ไม่ได้ Reference ถึงบล็อกก่อนหน้า แต่ Reference ถึง Chain ของระบบโดยตรง
เทคโนโลยีบล็อกเชนประกอบไปด้วยบล็อกบันทึกธุรกรรมที่เรียงต่อกันเป็นสายโซ่ แต่สายโซ่ที่เรียงต่อกันเป็นสายยาวและประกอบด้วยธุรกรรมนับล้านธุรกรรมย่อมมีบล็อกแรกซึ่งนับเป็นจุดเริ่มต้นเสมอ บล็อกแรกนี้เองที่ผู้คนเรียกว่า บล็อกต้นกำเนิด (Genesis Block) หรือบางทีอาจจะรู้จักกันในชื่อ Block 0 ด้วยเช่นกัน
ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 3 มกราคม 2009 เป็นวันแรกที่คริปโตเคอร์เรนซีสกุลบิทคอยน์ (Bitcoin: BTC) ได้ขุดบล็อกที่ 0 นี้ จากวันนั้นผ่านมาสิบกว่าปี bitcoin ค่อยๆ แสดงให้เห็นศักยภาพของมัน จนกระทั่งได้กลายเป็นนวัตกรรมที่ส่งผลกระทบต่อโลกอย่างยิ่งใหญ่ หลายคนจึงมองและยึดว่าวันที่ 3 มกราคม เป็นวันเกิดของ bitcoin
แล้ว Genesis Block ของ bitcoin นี้มีความสำคัญอย่างไร มีสิ่งใดซุกซ่อนอยู่บ้าง และมันมีความแตกต่างบ้างหรือไม่กับบล็อกที่ถูกขุดต่อๆ มา เราจะมาทำความเข้าใจกันในบทความนี้
ก่อนจะมาเป็น Genesis Block ของ Bitcoin
บล็อกที่ 0 ของ bitcoin ถูกขุดเมื่อวันที่ 3 มกราคม 2009 แต่ก่อนที่จะเริ่มมีการขุดและปล่อย bitcoin ออกมาสู่โลก มันก็มีความเคลื่อนไหวเล็กๆ น้อยๆ ก่อนหน้านั้นอยู่ โดยในวันที่ 18 สิงหาคม 2008 โดเมนชื่อ Bitcoin.org จดทะเบียนโดยไม่เปิดเผยที่มาของผู้ที่จดทะเบียน หลังจากนั้นในวันที่ 31 ตุลาคม ปีเดียวกัน บุคคลปริศนาที่ใช้นามแฝง Satoshi Nakamoto ก็ได้ประกาศผ่าน Cryptography Mailing List ของเว็บไซต์ metzdowd ว่า ‘ฉันกำลังพัฒนาระบบการเงินอิเล็กทรอนิกส์แบบใหม่ซึ่งเป็นการใช้ peer-to-peer แบบเต็มรูปแบบ และไม่ต้องพึ่งตัวกลางใดๆ’ จนกระทั่งวันที่ 3 มกราคมปีถัดมาจึงเริ่มมีการขุดอย่างเป็นทางการ
Genesis Block ของ bitcoin มีความพิเศษอยู่พอสมควร อย่างแรกคือมันมีลักษณะเฉพาะที่บล็อกต่อๆ มาของ bitcoin ไม่มี เช่น บล็อกกำเนิดถูกฮาร์ดโค้ด (คือการกำหนดค่าลงไปในตัวโปรแกรมโดยตรงเลย ซึ่งไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้) ลงในซอฟต์แวร์เลย และเนื่องจากเป็นบล็อกแรกสุด จึงไม่มีบล็อกก่อนหน้าให้ reference (อ้างอิง) บล็อกต้นกำเนิดจึง reference ไปที่ chain ของระบบโดยตรง
อีกหนึ่งสิ่งที่น่าสนใจคือ bitcoin เวอร์ชั่น 0.1 เขียนขึ้นโดยใช้โค้ดภาษา C++ และเขียนบนระบบปฏิบัติการ GUI (Graphical User Interface) นักวิชาการหลายคนจึงเชื่อว่าบล็อกต้นกำเนิดของ bitcoin ถูกขุดโดยใช้ CPU ของคอมพิวเตอร์เท่านั้น และผู้ที่ขุด bitcoin ในช่วงสองปีแรกก็ใช้วิธีการเดียวกันนี้ในการขุด
ข้อความไม่ลับที่อาจจะมีความลับซุกซ่อนอยู่ข้างใน
บล็อกต้นกำเนิดมีความพิเศษจากบล็อกอื่นๆ อีกหนึ่งประการคือ hash ของมันมีเลข 0 เพิ่มจากบล็อกอื่นๆ 2 ตัว input ในบล็อกจะเรียกว่า coinbase parameter ซึ่ง coinbase parameter ที่อยู่ในบล็อกต้นกำเนิดของ bitcoin นี้เองก็เป็นหนึ่งตัวอย่างที่น่าหลงใหลที่สุดของ hardcode text (ข้อความที่เขียนลงไปในระบบโดยตรง) ที่เคยถูกใส่ไว้ในบล็อกเชน และผู้คนมักจะหยิบยกมาพูดถึงกันบ่อยครั้ง โดยในบล็อกต้นกำเนิด ซาโตชิได้ใส่ข้อความไว้ว่า
‘The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks (3 มกราคม 2009 รัฐมนตรีเตรียมให้เงินช่วยเหลือธนาคารต่างๆ ครั้งที่สอง)’
ซาโตชิไม่เคยออกมาชี้แจงว่าจุดประสงค์ที่เขาใส่ข้อความนี้ลงไปในบล็อกต้นกำเนิดของ bitcoin คืออะไร ผู้คนได้แต่วิเคราะห์และตั้งทฤษฎีที่น่าจะเป็นไปได้ มีทฤษฎีหลายข้อ และหนึ่งในทฤษฎีที่ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายก็คือ นี่เป็นข้อความเชิงปรัชญาเพื่อสื่อถึงวิกฤติการเงินที่เกิดขึ้นในปี 2008 และเงินช่วยเหลือที่ตามมา เพราะข้อความดังกล่าวนี้เป็นพาดหัวข่าวของบทความหนึ่งใน The Times ฉบับวันที่ 3 มกราคม 2009 ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับความล้มเหลวของรัฐบาลอังกฤษในการกระตุ้นเศรษฐกิจหลังวิกฤติการเงินปี 2007 – 2008 ผู้คนเชื่อว่าซาโตชิมองเห็นปัญหาและต้องการสร้าง bitcoin ขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหานี้ ข้อความในบล็อกต้นกำเนิดของ bitcoin เป็นคำใบ้ว่า bitcoin มีความแตกต่างจากธนาคาร
นอกจากนี้การขุดบล็อกที่ 1 ของ bitcoin ยังเว้นระยะห่างจากบล็อกต้นกำเนิดถึง 7 วัน หลายคนเชื่อว่านี่คือความตั้งใจของซาโตชิที่จะทำให้ bitcoin สอดคล้องกับความเชื่อทางศาสนาที่ว่าพระเจ้าใช้เวลาสร้างโลก 7 วันเช่นกัน
Bitcoin 50 เหรียญแรกจะไม่มีวันถูกใช้งาน
เมื่อมีการยืนยันการทำธุรกรรมของ bitcoin แต่ละบล็อก มันจะให้รางวัลแก่ผู้ที่ยืนยันได้เป็นคนแรกจากนั้น bitcoin จะถูกส่งเข้าไปยังตลาดเพื่อหมุนเวียนใช้งาน แต่ในบล็อกต้นกำเนิด bitcoin จำนวน 50 เหรียญเป็น bitcoin ที่ไม่สามารถใช้งานได้ ระบบบล็อกเชนของ bitcoin ไม่มีธุรกรรมของ 50 เหรียญแรกนี้ และคำสั่งใช้งานของมันก็ถูกปฏิเสธ
ไม่มีใครรู้ว่าเพราะอะไรซาโตชิจึงทำให้ bitcoin 50 เหรียญแรกนี้ใช้งานไม่ได้ หรือว่ามันเป็นความผิดพลาด สิ่งนี้เป็นหัวข้อที่ผู้คนถกเถียงกัน แต่หลายคนก็เชื่อว่าไม่น่าจะใช่ความผิดพลาดของซาโตชิ เขาน่าจะสร้างบล็อกต้นกำเนิดนี้ให้พิเศษตามความต้องการของเขาอย่างแน่นอน แต่ถึงอย่างไรก็ตามไม่มีใครรู้ความจริงข้อนี้ เพราะความจริงได้หายไปพร้อมกับตัวซาโตชิแล้ว
แฟนคลับของ bitcoin หลายคนยกย่องบล็อกต้นกำเนิดนี้เช่นเดียวกับที่พวกเขายกย่องซาโตชิ นากาโมโตะเอง เพราะมันช่างยิ่งใหญ่และเต็มไปด้วยโครงสร้างอันลี้ลับที่น่าหลงใหลเหลือเกิน นอกจากนี้ยังมีหลายคนที่โอน bitcoin ไปยังบล็อกต้นกำเนิด โดยเมื่อ bitcoin ถูกโอนไปยังบล็อกต้นกำเนิดนี้แล้วจะไม่สามารถถูกนำมาหมุนเวียนใช้ได้อีก แต่ที่หลายคนทำเช่นนี้ก็เพื่อเป็นการยกย่องซาโตชิ นากาโมโตะผู้สร้างของ bitcoin นั่นเอง
สิบกว่าปีแล้วที่ bitcoin ถูกสร้างขึ้นมาและมันได้ซุกซ่อนความลี้ลับบางอย่างเอาไว้ตั้งแต่จุดแรกที่มันกำเนิด หลังจากเวลาผ่านไปไม่กี่ปี bitcoin ก็ก้าวเข้ามามีบทบาทอย่างมากต่อโลกของเรา และขณะเดียวกันมันก็ได้เปิดประตูให้เราได้เห็นว่าโลกการเงินไร้ศูนย์กลาง (Decentralized) ที่ไม่ต้องมีใครคอยควบคุม และทุกคนสามารถมีส่วนร่วมได้ สามารถเกิดขึ้นได้จริงด้วยเทคโนโลยีที่เรียกว่า “Blockchain”
References : News.bitcoin, Blockchain.com, En.bitcoin.it
