Key Insights
- ที่ผ่านมา Optimism ดำเนินการแบบ centralized โดยล็อกตัวควบคุมสำคัญไว้ใน Optimism Foundation เหนือ sequencer การตัดสินใจด้านการกำกับดูแล และ upgrade keys
- การ decentralized อาจเป็นอันตรายและเร็วเกินไปด้วยการเปิดตัว sequencer เพิ่มเติม การกำกับดูแลแบบ decentralized ซ้ำ ๆ และทิ้งการควบคุมด้วย upgrade keys อาจนำไปสู่ช่องโหว่ได้
- แผนงานของ Optimism สำหรับปี 2024 มีมาตรการเฉพาะที่มีเป้าหมายที่จะทำให้การ decentralized ทางเทคนิคประสบความสำเร็จ เช่น ระบบป้องกันข้อผิดพลาด การเพิ่ม sequencer การเปลี่ยนการควบคุมไปยัง Optimism Collective และค่อย ๆ ทิ้งการควบคุม upgrade keys
- Sequencer เป็นเหมือนกับผู้ควบคุมการทำธุรกรรมสำหรับเครือข่าย Layer-2 นั้น ๆ คอยกำหนดว่าหากเกิดการทำธุรกรรมพร้อมกัน ใครจะได้ทำก่อน
หลังการดำเนินการแบบ centralized นาน 2 ปี Optimism ก็เน้นที่การ decentralized ทางเทคนิคมากกว่าที่ผ่านมา ปี 2024 จะเป็นปีที่เราได้เห็น Optimism เปลี่ยนจาก centralized เป็น decentralized การ decentralized โปรโตคอลไม่ได้ปลอดภัยทั้งหมด โดยเฉพาะเมื่อทำเร็วเกินไป อย่างไรก็ตาม เทคนิคชั้นสูงที่เข้ามาใหม่อย่างระบบตรวจสอบข้อผิดพลาด การตัดสินใจด้านการกำกับดูแลแบบ onchain และการค่อย ๆ ทิ้งการควบคุม upgrade keys ของโปรโตคอล จะทำให้ Optimism สามารถ decentralize เครือข่ายได้อย่างปลอดภัย
ช่วง Centralized
ที่ผ่านมา Optimism เป็น centralized มาโดยตลอดนับตั้งแต่เปิดตัว public mainnet ในเดือนธันวาคม 2021 โดยหนึ่งในสองผู้สนับสนุนหลักอย่าง Optimism Foundation ทำการควบคุม 3 ด้านต่อไปนี้:
- Sequencer*: เมื่อผู้ใช้ Optimism ลงนามในธุรกรรมและจ่ายค่า gas ด้วย ETH แล้ว ธุรกรรมที่รอดำเนินการจะถูกเก็บไว้ใน private mempool ก่อนจะถูกดำเนินการด้วย sequencer เดี่ยวที่ถูกควบคุมโดย Optimism Foundation บล็อกของการทำธุรกรรมต่าง ๆ บน OP Mainnet จะถูกสร้างขึ้นทุก ๆ 2 วินาทีและส่งเป็นชุดเนื่องจากการทำธุรกรรมจะเรียกข้อมูลไปยัง Ethereum โดย sequencer
- การกำกับดูแล Optimism Collective (Collective) จะดูแล Optimism ในลักษณะที่มีการทำซ้ำและทดลองเป็นส่วนใหญ่ ภายใต้การดูแลจาก Optimism Foundation โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “OPerating Manual” นั้นอยู่ภายใต้การแก้ไขเป็นระยะตามการตัดสินใจของ Optimism Foundation รวมถึงการเพิ่มและยุติระบบกำกับดูแล สิ่งนี้เกิดขึ้นหลังการสรุปทุกซีซันของการกำกับดูแลภายใน Token House
- Upgrade Keys: multi-sig wallet แบบต้องลงนาม 5 จาก 7 ที่จัดการโดยบุคคลนิรนามหลายคนจะควบคุม upgrade keys ของ Optimism และสามารถอัปเกรด OP Mainnet smart contract ได้อย่างรวดเร็ว
*Sequencer เป็นเหมือนกับผู้ควบคุมการทำธุรกรรมสำหรับเครือข่าย Layer-2 นั้น ๆ ยกตัวอย่างเช่น มีการทำธุรกรรมเกิดขึ้นพร้อมกัน sequencer จะเป็นผู้กำหนดว่าใครจะได้ทำก่อน ด้วยการตรวจสอบ ส่งคำสั่ง และบีบอัดธุรกรรมให้สามารถส่งไปยัง layer 1 เช่น Ethereum โดยได้รับค่าตอบแทนเป็นค่าธรรมเนียมส่วนหนึ่งที่เครือข่ายเรียกเก็บจากผู้ใช้
อันตรายของการ Decentralized
แม้ว่าการ decentralized จะเป็นหลักการสำคัญของคริปโต แต่ช่วงการ centralized ในช่วงเริ่มต้นของโปรโตคอลอาจเป็นประโยชน์หรือจำเป็นก็ได้ การ decentralized โปรโตคอลเร็วเกินไปอาจทำให้เกิดช่องโหว่ดังนี้:
- การมี sequencer เพิ่มอาจเป็นอันตรายได้ ลองนึกภาพว่าถ้ามีคนไม่ดีทำหน้าที่เป็น sequencer คอยยืนยันการทำธุรกรรมที่ผิดจะเกิดอะไรขึ้น หากไม่มีระบบป้องกันข้อผิดพลาดแบบที่ OP Mainnet ปัจจุบันเป็นอยู่ การทำธุรกรรมที่ปกติจะได้รับการตรวจสอบแล้วก็จะไม่ได้รับ ซึ่งอาจทำให้ธุรกรรมที่ผิดพลาดบน OP Mainnet ได้รับการยืนยันบน Ethereum
- การทำซ้ำการกำกับดูแลแบบ decentralized อาจจะเป็นอันตราย เนื่องจากยอมให้คอมมูนิตีของโปรโตคอลควบคุมการเพิ่มและยุติระบบกำกับดูแลได้ทั้งหมด ซึ่งอาจทำให้ระบบไม่มีประสิทธิภาพหรือเสียหาย การวิจัยและการป้อนกลับที่กระจัดกระจายอาจนำไปสู่การทำซ้ำที่ช้าหรือไม่มีอยู่บนระบบเหล่านี้ ขณะที่การแจกจ่ายเงินทุนก็อาจย่ำแย่
- การให้ upgrade keys ของโปรโตคอลแก่คอมมูนิตีอาจเป็นอันตรายได้ เนื่องจาก
- การเปลี่ยนแปลงโปรโตคอลหลักจะได้รับการอนุมัติอย่างไร
- ใครจะสามารถนำการอัปเกรดที่อนุมัติไปใช้ได้บ้าง
- จะทำอย่างไรหากเกิดเหตุฉุกเฉินด้านความปลอดภัยที่จำเป็นต้องแก้ไขทันที
จะต้องมีระบบ onchain เพื่อแก้ปัญหาเหล่านี้อย่างปลอดภัย แต่แม้จะมีระบบต่าง ๆ อยู่ ก็ควรจะแจกจ่าย governance token ของโปรโตคอลในวงกว้างเพื่อป้องกันอันตรายเหล่านี้ไม่ให้ปะปนกันและลดโอกาสเกิดการเข้าครอบครองอย่างไม่เป็นมิตร governance token ที่มีการหมุนเวียนต่ำหรือมีสิทธิต่ำอาจนำไปสู่การโหวตที่ประสงค์ร้ายได้ ซึ่งจะเป็นอันตรายอย่างยิ่งเมื่อโปรโตคอลพยายามจะ decentralize บริเวณที่อันตรายที่การเปลี่ยนแปลงส่งผลกระทบต่อคอมมูนิตีทั้งหมด
ในกรณีของ Optimism ณ วันที่ 30 พฤศจิกายน 2023 ซัพพลายของ OP อยู่ที่ประมาณ 880.9 ล้าน หรือคิดเป็น 20.5% ของซัพพลายทั้งหมดที่ 4.29 พันล้าน ยิ่งไปกว่านั้น ซัพพลายที่โหวตได้ทั้งหมดของ OP (OP ที่ได้รับมอบหมายและสามารถใช้เพื่อโหวตได้) มีเพียง 82.1 ล้าน OP หรือประมาณ 1.9% ของซัพพลาย OP ทั้งหมด การ decentralized ด้วยการเปลี่ยนความสามารถในการรับผิดชอบ onchain จะปลอดภัยมากขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป เนื่องจาก OP จะค่อย ๆ ถูกแจกจ่ายผ่านโปรแกรมจูงใจต่าง ๆ (Token House Missions, RetroPGF Rounds, and Airdrops) และเน้นย้ำและ/หรือจูงใจให้เข้ามามีส่วนร่วมกับการกำกับดูแล
สุดท้ายแล้ว ส่วนของการ centralized ดังตัวอย่างเหล่านี้ สามารถช่วยให้โปรโตคอลอย่าง Optimism ซื้อเวลาในตอนที่สร้างเทคนิคชั้นสูง การทดลอง และการแจกจ่าย governance token จนกว่าจะถึงจุดที่การ decentralized ทางเทคนิคปลอดภัย
การกำหนดการ Decentralized ทางเทคนิค
การ decentralized ทางเทคนิคคือการยกเลิกอำนาจในการตัดสินใจ offchain (centralized) ที่องค์กรอย่าง Optimism Foundation มี และเปลี่ยนไปสู่การดำเนินการบนเชนเต็มรูปแบบ ภายใต้การกำกับดูแลของ governance token (decentralized) ที่แจกจ่ายในวงกว้าง องค์กรสนับสนุนหลักที่ 2 ของ Optimism อย่าง OP Labs PBC ได้ทำงานตามแนวทางของ Optimism เพื่อสร้างความก้าวหน้าทางเทคนิค ขณะที่ Optimism Foundation ทำซ้ำหลังแต่ละซีซันของการทดสอบกำกับดูแล ปี 2024 มีอะไรรออยู่มากมายสำหรับทั้งสององค์กรที่ลดความอันตรายของการ decentralized และทำให้ Optimism เป็น decentralized ทางเทคนิค:
- การ decentralized Sequencer: Optimism วางแผนจะทำ decentralize sequencer เดี่ยวด้วยการแนะนำตัวเลือกเพิ่มเติมและหมุนเวียน sequencer ที่ทำธุรกรรมเป็นประจำ เพื่อแก้ปัญหาอันตรายจากผู้ไม่หวังดี ระบบป้องกันความผิดพลาดที่ทำงานรอบ Cannon จะช่วยให้คอมมูนิตีสามารถถือ sequencer ที่รับผิดชอบ พร้อมความสามารถในการโต้แย้งความถูกต้องของธุรกรรมที่ส่งไปยัง Ethereum การควบคุมนี้อาจมีความเข้มแข็งและมีประสิทธิภาพด้วยระบบสิ่งจูงใจที่มีศักยภาพ:
- Sequencer ที่โพสต์สถานะบล็อกเชนที่ถูกต้องไปยัง Ethereum จะได้รับรางวัล ขณะที่ Sequencer ที่โพสต์สถานที่ผิดจะถูกลงโทษ
- Verifier ที่โต้แย้งสถานะบล็อกเชนที่ไม่ถูกต้องจะได้รับรางวัล ส่วน Verifier ที่โต้แย้งสถานะที่ถูกต้องจะโดนลงโทษ
ปัจจุบัน มีการเปิดตัวระบบป้องกันข้อผิดพลาดรุ่น alpha บน OP Goerli testnet ขณะที่ Optimism เปลี่ยนไปยังซีซัน 5 (ครึ่งแรกของปี 2024) ของการกำกับดูแล การเสนอ Law of Chains ได้รับอนุมัติและกำลังรอการให้การรับรอง เวอร์ชันที่รับรองแล้วจะเปิดตัว sequencer ที่ได้รับอนุมัติให้ OP Chains ใช้ได้ โดย Token House มีความสามารถที่จะอนุมัติหรือถอด sequencer ออกจากรายชื่อได้
Sequencer ที่เพิ่มขึ้นนี้จะให้อำนาจใหม่แก่ Token House ซึ่งสามารถสร้างการแข่งขันและอนุมัติ sequencer ใหม่ที่ให้ประโยชน์มากที่สุดแก่ Optimism ตัวอย่างเช่น ส่วนหนึ่งของรายได้ของ sequencer ของ Base จะจ่ายให้กับกองทุน RetroPGF ของ Optimism โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สัดส่วนที่ได้รับทุนจาก sequencer ของ Base จะเป็นส่วนที่มากกว่าระหว่าง (i) 2.5% ของรายได้รวมของ Base จาก sequencing หรือ (ii) 15% ของกำไรที่ Base ได้จากธุรกรรม Layer-2 หลังหักลบค่าใช้จ่ายในการส่งข้อมูลไปยัง Ethereum โดย sequencer ใหม่และ OP Chain สามารถสร้างรายได้เพิ่มเติมให้กับ Optimism ได้
- ยกเลิกการควบคุม Optimism Collective อย่างค่อยเป็นค่อยไป: การกำกับดูแลตลอดซีซัน 5 (ครึ่งแรกของปี 2024) และซีซัน 6 (ครึ่งหลังของปี 2024) Optimism Foundation มีแผนที่จะทำระบบการทดลองหลายระบบอย่างถาวร และเปิดตัวระบบการทดลองใหม่เพื่อค่อย ๆ เปลี่ยนการควบคุมไปสู่ Token House และ Citizens’ House
- อำนาจในอดีตของ Optimism Foundation จะถูกเปลี่ยนไปยัง Collective โดย Token House จะสามารถทำการแจกจ่ายแบบ onchain ของ OP ได้ โดยเริ่มต้นด้วย “การป้องกันฉุกเฉิน” ในทางกลับกัน Citizens House จะสามารถตัดสินใจเรื่องเกณฑ์เลือก “Citizens” ใหม่เพื่อกำกับดูแล RetroPGF และกำหนดขอบเขตของรอบ RetroPGF
- เพื่อแนะนำการควบคุมการต่อต้านการเก็บสำหรับทั้งสอง house จึงมีการวางอำนาจคัดค้าน (veto) ได้สำหรับแต่ละบ้าน สิ่งนี้จะสร้างการแบ่งแยกอำนาจ ลดความจำเป็นในการใช้ upgrade keys ของ Optimism เพื่อควบคุม multi-sig แบบ centralized และช่วยให้สามารถใช้ระบบการตัดสินใจ onchain ได้ปลอดภัยยิ่งขึ้น
- Experimental council “Proof of Concept” ถูกสร้างขึ้นโดย Optimism Foundation เพื่อค่อย ๆ decentralize ฟังก์ชันบางอย่าง เช่น การตัดสิน OP Grant เมื่อ council เหล่านี้ถือเป็น “Persistent Council” โดย Optimism Foundation (เหมือนที่ทำกับ Grants Council) ก็ทำจะการเปลี่ยนไปสู่ระบบอัตโนมัติและสามารถเลือกได้ด้วย Token House สำหรับแต่ละซีซันในอนาคต
- ค่อย ๆ ทิ้งการควบคุมเหนือ Upgrade Keys: Experimental “Proof of Concept” Security Council ได้รับการอนุมัติและรอการเลือกตั้งสมาชิกที่จะจัดการเรื่อง multi-sig wallet ใหม่ จากนั้นการควบคุม upgrade keys ของ Optimism จะเปลี่ยนไปเป็น multi-sig แบบสองจากสอง โดยผู้ลงนามแรกเป็น multi-sig ของ Security Council และผู้ลงนามอีกรายเป็น multi-sig ของทีมโปรเจกต์ที่ควบคุม upgrade keys ของ Optimism อยู่ในปัจจุบัน หลังจากเฟสเริ่มต้นของ dual control นี้ Security Council จะกลายเป็น “Persistent Council” ถาวร พร้อมกับที่ upgrade keys จะเปลี่ยนไปสู่การควบคุม multi-sig ของ Security Council อย่างเต็มรูปแบบภายใต้เกณฑ์อนุมัติ 75%
แผนการ Decentralized ในปี 2024
เบื้องหลังในช่วงกว่า 2 ปี ที่ผ่านมา ทีมโปรเจกต์ของ Optimism ได้มุ่งมั่นที่จะทำให้เกิดการ decentralized ทางเทคนิคสำหรับเครือข่าย ความเป็นจริงดังกล่าวกำลังใกล้เข้ามาอย่างรวดเร็วโดยเทคนิคที่กล่าวถึงข้างต้นยกระดับเทคนิคและการทำซ้ำการกำกับดูแล โปรโตคอลอื่น ๆ สามารถเรียนรู้จากเส้นทางของ Optimism ได้ โดยคำนึงถึงอันตรายในการ decentralized และนำเสนอเฟสแรกของการ centralized ก่อนที่โปรโตคอลจะสมบูรณ์พอที่จะเปลี่ยนไปสู่ขั้น decentralized ซีซัน 5 และ 6 ของ
Optimism ของการกำกับดูแลในครึ่งแรกและครึ่งหลังของปี 2024 กำลังก่อตัวขึ้นเพื่อเข้าสู่ยุคของการ decentralized ทางเทคนิค โดย Optimism หวังที่จะเป็น Layer-2 แรกที่สามารถดำเนินงานอย่างอัตโนมัติและ decentralized
Reference: messari
